Brexit - Bijzondere status van Noord-Ierland 
De informatie op deze pagina is gebaseerd op artikel 8 van het Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland, zoals toegelicht door de Europese Commissie in de kennisgevingen aan belanghebbenden voor goederen van 16 april 2020 en voor diensten van 15 juni 2020.
De aandacht wordt gevestigd op het feit dat de Europese Unie en de Britse autoriteiten tot op heden niet akkoord gaan over de tenuitvoerlegging van het Protocol met betrekking tot Ierland/Noord-Ierland. De btw-regeling van toepassing in de betrekkingen tussen Noord-Ierland en de Europese Unie zou dus nog kunnen verschillen van de in deze FAQ voorgestelde regeling. Ingeval van toekomstige wijzigingen zal de inhoud van deze FAQ’s worden aangepast.
Brexit - Bijzondere status van Noord-Ierland
In het kort
Artikel 8 van het Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland, dat integraal deel uitmaakt van het Terugtrekkingsakkoord (Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, PB L 29 van 31 januari 2020, blz. 7), voorziet in een bijzondere status, inzake onder andere btw, van Noord-Ierland.
Overeenkomstig dit Protocol blijft Noord-Ierland, ook na 31 december 2020, onder de btw-wetgeving van de EU vallen wat goederen betreft, dit om een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te vermijden. Echter, voor diensten wordt Noord-Ierland, samen met de rest van het VK, vanaf 1 januari 2021 beschouwd als zijnde buiten de EU gelegen.
Opdat het btw-systeem van de EU ordelijk zou functioneren, is het essentieel dat belastingplichtigen die in Noord-Ierland leveringen van goederen (inclusief de zogenaamde intracommunautaire leveringen) of intracommunautaire verwervingen van goederen (inclusief door niet-belastingplichtige rechtspersonen) verrichten, geïdentificeerd zijn voor btw-doeleinden met een btw-identificatienummer, dat toegekend is overeenkomstig de btw-reglementering van de EU en dat het onderscheid mogelijk maakt met belastingplichtigen die transacties stellen waarop de btw-regelgeving uit het VK van toepassing is.
Voorgesteld wordt dat de btw-identificatienummers in Noord-Ierland de speciale prefix ‘XI’ dragen (zie Voorstel van Richtlijn van 7 augustus 2020, met referte COM (2020) 360 final).
Het Protocol Ierland/Noord Ierland (IE/NI)
Na het einde van de overgangsperiode, m.a.w. vanaf 1 januari 2021, is het Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland (hierna ‘het IE/NI-protocol’ genoemd) van toepassing. De toepassing van het IE/NI-protocol is afhankelijk van de periodieke instemming van de Noord-Ierse wetgevende Assemblee, waarbij de initiële periode 4 jaar na het einde van de overgangsperiode, m.a.w. op 31 december 2024, afloopt.
Krachtens het IE/NI-protocol zijn sommige bepalingen van het EU-recht ook van toepassing op en in het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Noord-Ierland. In het IE/NI-protocol zijn de EU en het Verenigd Koninkrijk bovendien overeengekomen dat, voor zover EU-regels van toepassing zijn op en in het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Noord-Ierland, Noord-Ierland wordt behandeld als een lidstaat.
Krachtens het IE/NI-protocol zijn de btw-regels van de EU inzake goederen van toepassing op en in het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Noord-Ierland. Transacties in verband met diensten vallen niet onder het IE/NI-protocol. Transacties met diensten tussen lidstaten en Noord-Ierland zullen dus worden behandeld als transacties tussen lidstaten en derde landen/derdelandsgebieden.
Dit heeft in het bijzonder de onderstaande gevolgen:
Op het niveau van de goederen
- Transacties met een goederenbeweging tussen Noord-Ierland en een lidstaat zullen worden aangemerkt als een intra-Unieoverbrenging.
- Transacties met een goederenbeweging tussen Noord-Ierland en andere delen van het Verenigd Koninkrijk, zullen worden aangemerkt als invoer/uitvoer.
- In Noord-Ierland gevestigde belastingplichtigen zullen om teruggave van in de lidstaten betaalde btw kunnen vragen volgens de teruggaveprocedure van Richtlijn 2008/9/EG van de Raad voor zover de teruggave betrekking heeft op btw die zij hebben betaald op de verwerving van goederen.
- In de lidstaten gevestigde belastingplichtigen zullen om teruggave van in Noord-Ierland betaalde btw kunnen vragen volgens de teruggaveprocedure van Richtlijn 2008/9/EG van de Raad voor zover de teruggave betrekking heeft op btw die zij hebben betaald op de verwerving van goederen.
Op het niveau van de diensten
- Vanaf 1 januari 2021 wordt een dienst die plaatsvindt in Noord-Ierland geacht te zijn verricht buiten de Europese Unie.
- Vanaf 1 januari 2021 wordt een door een in Noord-Ierland gevestigde belastingplichtige verrichte dienst die plaatsvindt in de Europese Unie geacht te zijn verricht door een belastingplichtige gevestigd in een derde land.
- Vanaf 1 januari 2021:
- zal een in Noord-Ierland gevestigde belastingplichtige die gebruik wenst te maken van het mini-éénloketsysteem (MOSS) voor de telecommunicatiediensten, de radio- en televisieomroepdiensten en de elektronische diensten die hij verstrekt aan in de Europese Unie gevestigde afnemers (B2C), zich moeten registreren in een Lidstaat (niet-EU systeem),
- zullen in Noord-Ierland gevestigde belastingplichtigen die het MOSS systeem niet meer wensen te gebruiken, contact moeten opnemen met de Belgische belastingadministratie om zich te laten identificeren via een aansprakelijke vertegenwoordiger voor de diensten die ze verstrekken aan in België gevestigde, niet-belastingplichtige personen
- Vanaf 1 januari 2021 mogen de telecommunicatiediensten, de radio- en televisieomroepdiensten en de elektronische diensten die door een communautaire belastingplichtige worden verstrekt aan in Noord-Ierland gevestigde afnemers niet meer worden opgenomen in het mini-éénloketsysteem (MOSS).
- In Noord-Ierland gevestigde belastingplichtigen zullen om teruggave van in de lidstaten betaalde btw voor diensten kunnen vragen overeenkomstig de modaliteiten voorzien door de 13de Btw-richtlijn.
Leveringen van goederen
Na het einde van de overgangsperiode zullen alle EU-regels rond btw voor goederentransacties (leveringen van goederen, intra-Unieverwervingen van goederen en invoer/uitvoer van goederen) van toepassing blijven in Noord-Ierland alsof het een lidstaat van de EU was.
Leveringen van goederen binnen Noord-Ierland
Er zal btw verschuldigd zijn op leveringen van goederen binnen Noord-Ierland naar het toepasselijke tarief in Noord-Ierland.
Transacties waarbij goederen worden overgebracht tussen Noord-Ierland en de Lidstaten
Transacties waarbij goederen worden overgebracht tussen Noord-Ierland en een Lidstaat, zullen worden aangemerkt als een intra-Unietransactie.
Alle EU-regels voor grensoverschrijdende leveringen en overbrengingen van goederen tussen de Lidstaten zullen ook van toepassing zijn in de betrekkingen tussen Noord-Ierland en de Lidstaten (bv. intra-Unieleveringen en -verwervingen van goederen, afstandsverkopen van goederen naar en van Noord-Ierland, installatie of montage van goederen, overbrengingen van nieuwe vervoermiddelen van Noord-Ierland naar een Lidstaat of omgekeerd, call-off-stockregelingen … ).
Transacties waarbij goederen worden overgebracht tussen Noord-Ierland en derde landen/derdelandsgebieden of andere delen van het Verenigd Koninkrijk
Overbrengingen van goederen tussen Noord-Ierland en derde landen/derdelandsgebieden en tussen Noord-Ierland en andere delen van het Verenigd Koninkrijk zullen onder de btw-regels inzake invoer en uitvoer vallen.
Btw-teruggave
Volgens het IE/NI-protocol zullen de EU-regels inzake btw-teruggave van toepassing zijn in en op Noord-Ierland voor zover zij betrekking hebben op de aankoop van goederen of ingevoerde goederen. Deze regels worden hieronder nader beschreven.
In Noord-Ierland gevestigde belastingplichtigen met betaalde btw op aankopen van goederen of ingevoerde goederen in een Lidstaat
Belastingplichtigen die in Noord-Ierland gevestigd zijn, kunnen een Lidstaat waar zij niet gevestigd zijn, om teruggave van de daar betaalde btw vragen via de VAT refund-procedure.
In een Lidstaat gevestigde belastingplichtigen met betaalde btw op aankopen van goederen of ingevoerde goederen in een Lidstaat
Belastingplichtigen die in een Lidstaat (maar niet in Noord-Ierland) gevestigd zijn, kunnen de in Noord-Ierland bevoegde autoriteiten om teruggave van de daar betaalde btw vragen. Ook hier is de VAT refund-procedure (standaardprocedure van Richtlijn 2008/9/EG) van toepassing.
Voorstel van richtlijn
Uittreksel van het voorstel van Richtlijn dd. 7 augustus 2020, COM (2020) 360 final
“Vanaf 1 januari 2021 is de btw-wetgeving van de EU niet langer van toepassing op het VK. Op basis van het Protocol inzake Ierland/Noord-Ierland (hierna ‘het protocol’ genoemd), dat deel uitmaakt van het terugtrekkingsakkoord, blijft Noord-Ierland echter onderworpen aan de btw-wetgeving van de EU wat goederen betreft, om een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland te vermijden. Voor diensten daarentegen wordt Noord-Ierland, samen met de rest van het VK, als buiten de EU beschouwd.
Het onvermijdelijke gevolg hiervan is een tweeledig of gemengd btw-stelsel in Noord-Ierland waarbij leveringen, intracommunautaire verwervingen en invoer van goederen die zich in Noord-Ierland bevinden, overeenkomstig de regels inzake de plaats van de belastbare handelingen in titel V van de Btw-richtlijn, aan de geharmoniseerde EU-voorschriften zijn onderworpen, terwijl de op datzelfde grondgebied verrichte diensten niet onder het btw-stelsel van de EU vallen.
Om het btw-stelsel van de EU goed te laten functioneren, is het van essentieel belang dat belastingplichtigen die in Noord-Ierland goederen leveren (met inbegrip van zogenoemde ‘intracommunautaire leveringen’), of intracommunautaire verwervingen van goederen verrichten (ook door niet-belastingplichtige rechtspersonen), zoals vermeld in artikel 214, overeenkomstig de EU-voorschriften voor btw-doeleinden worden geïdentificeerd. Dit is tevens nodig om de goede werking te waarborgen van de facultatieve bijzondere regelingen voor belastingplichtigen die diensten voor niet-belastingplichtigen of afstandsverkopen verrichten.
In dat licht bezien is het van belang dat die belastingplichtigen (en, in voorkomend geval, niet-belastingplichtige rechtspersonen) in Noord-Ierland worden geïdentificeerd aan de hand van een afzonderlijk EU-btw-identificatienummer dat overeenkomstig de EU-voorschriften wordt toegekend en dat verschilt van Britse btw-identificatienummers (beginnend met ‘GB’), die overeenkomstig de wetgeving van het VK worden toegekend. Het kan zijn dat dit EU-btw-identificatienummer naast het in de VK toegepaste btw-identificatienummer wordt toegekend, bijvoorbeeld wanneer een bedrijf zowel goederen als diensten in Noord-Ierland levert.
Het moet duidelijk zijn voor bedrijven, zeker voor bedrijven die actief zijn in de handel in goederen van en naar Noord-Ierland, welke regels van toepassing zijn: de regels die in de EU of in het VK gelden. Het EU-btw-identificatienummer is belangrijk voor de werking van het btw-stelsel van de EU, bijvoorbeeld om de vrijstelling te rechtvaardigen van zogenoemde ‘intracommunautaire leveringen’ van goederen (via het VIES) en om de toepasselijke teruggaveprocedures voor de btw (de EU-regeling voor de teruggave van de btw of de dertiende richtlijn), btw-groepen, driehoekstransacties en ketentransacties, (‘tussenhandelaar’), de regeling inzake voorraad op afroep, de ‘douaneregeling 42’, en het ‘vangnet’ (de plaats van intracommunautaire verwerving in de Lidstaat die het btw-identificatienummer heeft afgegeven) te bepalen.
Daarom wordt voorgesteld dat de btw-identificatienummers in Noord-Ierland het specifieke prefix ‘XI’ krijgen.”